۵ عامل مهم رتبه‌بندی گوگل

• 213 بازدید
• 0 نظر
• 1404-03-29
• 10 دقیقه

برای رسیدن به به صفحه اول گوگل، ابتدا باید گوگل و نحوه عملکرد آن را درک کنید تا بتوانید استراتژی تولید محتوا و سئوی خود را بر اساس آن شکل دهید.

قبل از شروع به کار باید سر این موضوع به توافق برسیم که:

• سئو به راحتی داشتن یک چک لیست نیست، که همه موارد را رعایت کنید و سایت شما رتبه بگیرد.
• گوگل تنها یک الگوریتم برای رتبه دهی وبسایت شما ندارد.
• رتبه‌بندی گوگل بر اساس حوزه محتوای شما و موقعیت جغرافیایی متفاوت است.
• در طول ۲۶ سالی که از عمر گوگل میگذرد سئو به یک دانش پیچیده تبدیل شده است.

دوران فریب دادن موتور جستجو با استفاده از تکرار کلمات کلیدی و تعداد زیاد لینک ها به پایان رسیده است. دیگر گوگل تنها یک الگوریتم برای رتبه دهی وبسایت‌ها ندارد.

عوامل رتبه‌بندی وبسایت‌ها بسته به حوزه فعالیت وبسایت و کلمات کلیدی متفاوت هستند. پارامتر‌های تاثیر گذار بر رتبه وبسایت‌های حوزه‌های حساس، مانند حوزه سلامت و حوزه مالی، با رتبه پارامترهای حوزه‌هایی مانند فروشگاه آنلاین یا یک وبلاگ حوزه سرگرمی متفاوت است و جستجوی محلی هم که داستان متفاوتی دارد.

هرچقدر بیش‌تر در زمینه سئو فعالیت کنید، بیشتر متوجه می‌شوید که چیز‌های بیش‌تری برای یادگرفتن وجود دارد.

هیچ لیست یا فاکتور رسمی از عوامل تاثیر گذار بر رتبه‌بندی وبسایت از نظر گوگل وجود ندارد، که با پیروی از آن بتوانیم به رتبه اول نتایج جستجو برسیم. اما با آزمون و خطا و با بررسی وبسایت‌هایی که در صفحه اول گوگل قرار دارند، می‌توانیم عواملی که برای گوگل مهم هستند را شناسایی کنیم.

افسانه‌ی وجود ۲۰۰ عامل رتبه‌بندی در گوگل

قبل‌ترها گفته می‌شد گوگل یک چک لیست ۲۰۰ پارامتری دارد که بر اساس آن رتبه وبسایت‌ها را بررسی و ارزیابی می‌کند.

اگر در گوگل «پارامترهای رتبه‌بندی» یا به انگلیسی ranking factor را جستجو کنید، در نتایج جستجو وبلاگ‌های زیادی را مشاهده خواهید کرد که به «۲۰۰ عامل رتبه‌بندی» اشاره دارند. بعضی از این وبلاگ‌ها، در زمینه سئو بسیار معروف هستند.

اما این عدد ۲۰۰ از کجا اومد؟ اولین بار مت کاتس (Matt Cutts) در یک سخنرانی (PubCon) در سال ۲۰۹۹ به عدد ۲۰۰ اشاره کرد. به نظر می‌رسد این عدد جهت نشان دادن پیچیده بودن فرآینده رتبه در گوگل است. بعدتر این عدد بین متخصصین جا افتاد.

همان‌طور که در اول این نوشته هم اشاره شد، گوگل در طول ۲۶ سال گذشته به شدت تکامل یافته تا جایی که امروزه با صدها و شاید حتی هزاران عامل و لایه‌های یادگیری ماشین در رتبه‌بندی صفحات در گوگل سر و کار داریم.

موتور جستج یاندکس (Yandex) و گوگل شباهت‌های زیادی در نحوه ایندکس کردن و رتبه‌بندی وبسایت‌ها دارند. دن تیلور معتقد است که هر دو موتور جستجو با داده‌های مشابهی از جمله محتوای صفحه، لینک‌ها، متادیتا، سازگاری با موبایل و تعامل کاربران (مانند کلیک رو نتایج در صفحه نتایج جستجو یا SERP) را در رتبه‌بندی مد نظر قرار می‌دهند. هر دو موتور جستجو از هوش مصنوعی در رتبه‌بندی استفاده می‌کنند. اما در وزن‌دهی به برخی از سیگنال‌ها مانند بک‌لینک یا کلیک روی نتایج تفاوت‌هایی دارند.

دن تیلور معتقد است که می‌توان صفحات را به گونه بهینه سازی کرد که در هر دو موتور جستجو عملکرد مناسبی داشته باشند، بدون اینکه یکی را فدای دیگری کرد. افشای اطلاعات یاندکس سرنخ‌های خوبی از رتبه بندی در گوگل نیز به شما می‌دهد.

عوامل، سیستم‌ها و سیگنال‌ها

هر زمان که افرادی مانند گری ایلیز، جان مولر یا دنی سالیوان اظهار نظر می‌کنند، جامعه متخصصان سئو روی برداشت‌های مختلف از صحبت‌های آن‌ها تمرکز می‌کنند. این موضوع هم برای گوگل هم برای حوزه سئو مشکل ساز شده، زیرا بسیاری از متخصصان آنچنان روی جزئیات غیرمرتبط غرق می‌شوند، که تمرکز خود را بر روی عوامل مهم از دست می‌دهند. پس بهتر است یکبار به بررسی و تفاوت‌های معنایی بین «عوامل» (Factors)، «سیستم» (Systems) و «سیگنال» (Signal) بپردازیم و از غرق شدن دوباره در این سه مورد در آینده پرهیز کنیم.

وقتی گوگل سیستم‌ها را به‌روزرسانی کرد و به عبارت تجربه کاربری را از آن حذف کرد مجبور شد در آگوست سال ۲۰۲۳ در شبکه اجتماعی X بیانیه‌ای منتشر کند (لینک بیانیه) و به این موضوع واکنش نشان دهد. در بخشی از این توییت امده است که:

سیستم‌های رتبه‌بندی با سیگنال‌های رتبه‌بندی تفاوت دارند (سیستم‌ها معمولاً از سیگنال‌ها استفاده می‌کنند). برخی مواردی که در آن صفحه به عنوان “سیستم” درج شده بودند، در واقع سیگنال بودند و نباید در بخش سیستم‌ها قرار می‌گرفتند. حذف آن‌ها به این معنی نبود که دیگر تجربه کاربری برای ما اهمیت ندارد، بلکه فقط به این معنی بود که آن‌ها سیستم نبودند، بلکه سیگنال‌هایی بودند که سایر سیستم‌ها از آن‌ها استفاده می‌کنند.

پس تجربه کاربری همچنان یکی از عامل رتبه‌بندی محسوب می‌شود. اگر بخواهیم دقیق‌تر شویم، گوگل دو صفحه رسمی دارد که به عوامل رتبه‌بندی مربوط می‌شوند: A guide to Google Search ranking systems (ترجمه مقاله راهنمای سیستم‌های رتبه‌بندی در جستجوی گوگل) و How Search Works (ترجمه مقاله جستجو چگونه کار می‌کند)

در راهنمای سیستم‌های رتبه‌بندی در جستجوی گوگل نوشته شده است:

گوگل از سیستم‌های رتبه‌بندی خودکار استفاده می‌کند که با بررسی عوامل و سیگنال‌های متعدد در میان صدها میلیارد صفحه وب و محتوای دیگر که ایندکس کرده است، مرتبط‌ترین و مفیدترین نتیجه را در کسری از ثانیه ارائه می‌دهد.

همچنین در جستجو چگونه کار می‌کند نوشته شده است:

برای اینکه مفیدترین اطلاعات و نتایج در اختیار شما قرار داده شود، الگوریتم‌های جستجوی گوگل عوامل و سیگنال‌های زیادی را بررسی می‌کنند؛ از جمله کلمات موجود در جستجوی شما، میزان ارتباط و قابلیت استفاده صفحات، موقعیت مکانی و تنظیمات موتور جستجوی شما. وزن هر یک از این عوامل بسته به ماهیت جستجو متفاوت است.

تفاوت بین عوامل، سیستم‌ها و سیگنال چیست؟

گری ایلیز در پاسخ به این سوال به صورت مختصر گفت: تفاوت اصلی بین آن‌ها فقط در زبان و اصطلاحات است.

اما بذارید با یه مثال تفاوت‌های این سه مورد رو توضیح بررسی کنیم. فرض کنید شما سرچ می‌کنید «بهترین مشاوره سئو در ایران» یا «بهترین مدرس سئو در ایران» حالا برای این عبارت‌های جستجو شده، گوگل میخواهد تصمیم بگیرد کدام یک از صفحات را به نمایش بگذارد. در اینجا به سراغ عوامل (Factors)، سیستم‌ها (Systems) و سیگنال‌ها (Signals) می‌رود.

سیگنال‌ها (Signals)

داده‌هایی که گوگل در مورد صفحات مختلف جمع می‌کند، سیگنال (Signal) است. این اطلاعات مانند: تعداد بک‌لینک‌، تعداد کلیک در نتایج جستجو، نظرات کاربران در شبکه‌های اجتماعی، سرعت وبسایت، تعداد دفعاتی که اسم ان برند جستجو می‌شود و ….

در واقع ویژگی مشترک همه این اطلاعات قابل اندازه‌گیری بودن است. و می‌توان این گونه در نظر گرفت که هر اطلاعاتی که گوگل از وبسایت ما جمع‌آوری می‌کند و این اطلاعات اکثرا قابل اندازه‌گیری هستند، به عنوان سیگنال در نظر گرفته می‌شوند.

عوامل (Factors)

حالا از بین اطلاعاتی که گوگل از صفحه ما جمع‌آوری کرده، کدومش مرتبط با این جستجوی خاص هست؟ پاسخ به این سوال، عوامل (Factors) را تعریف می‌کند. به عنوان مثال:

• آیا محتوای صفحه واقعا در مورد بهترین مشاور سئو ایران است؟ (بررسی مرتبط بودن – Relevance)
• آیا مدرس سئو که معرفی شده فردی شناخته شده در ایران است؟ (بررسی اعتبار – Authority)
• آیا وبسایت تجربه کاربری خوبی برای بازدیدکننده فراهم می‌کند؟ (بررسی تجربه کاربری – User Experience)
• آیا بقیه وبسایت‌های این شخص رو معرفی کردند؟ و ….

پس از بین سیگنال‌هایی که گوگل قبلا از سایت‌های مختلف جمع‌آوری کرده، مواردی که واقعا در تصمیم‌گیری نقش دارند را کنار هم قرار می‌دهد.

سیستم‌ها (Systems)

در واقع سیستم‌ها، مرحله آخر هستند که تصمیم می‌گیرند که کدام یک از وبسایت ها با چه ترتیبی در نتایج جستجو نمایش داده شوند. چندین سیستم معروف گوگل می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• سیستم محتوای مفید (Helpful Content System): بررسی می‌کنه که آیا واقعا محتوای موجود در این صفحه برای کاربر مفید هست؟
• سیستم نظرات (Reviews System): مثلا اگر مقاله به بررسی و مقایسه ۱۰ مشاور برتر سئو پرداخته باشد، بررسی می‌کند که چقدر این محتوا و نقد ها واقعی و با ارزش هستند؟
• سیستم شناسایی اسپم (Spam Detection System): بررسی می‌کند که آیا وبسایت با روش‌های فریبنده رتبه گرفته یا نه.
• سیستم رنک‌برین (Rank Brain): یک سیستم هوش مصنوعی است که به مرتبط بودن کلمات به زمینه می‌پردازد.
• و سایر سیستم‌های رتبه‌بندی گوگل که در نوشته‌ای جدا در وبلاگ آژانس کوچ‌لب بررسی شده است.

و بر اساس جستجوی شما از این سیستم‌ها استفاده می‌شود. به عنوان مثال سیستم رنک‌برین (RankBrain) که یکی از معروف‌ترین سیستم‌های گوگل است در جستجوی محلی اصلا استفاده نمی‌شود.

در مقاله «جستجو چگونه کار می‌کند» مهم‌ترین و کلیدی‌ترین عوامل تعیین کننده در نتایج جستجو را به صورت زیر تقسیم‌بندی کرده است:

• معنا – Meaning
• ارتباط – Relevance
• کیفیت – Qualuty
• کاربردپذیری – Usability
• زمینه – Context

فارغ از این اصطلاحات و دسته‌بندی‌ها به عنوان کسی که در حال یادگیری سئو هستید، سعی کنید رویکرد بنیادی گوگل رو درک کنید. با پیروی از یک رویکرد منطقی و مبتنی به رضایت کاربر به عنوان هدف نهایی، به صورت پایدار‌تری صفحات شما رنک خواهند گرفت. زیرا که ذاتا گوگل یک کسب و کار است و هدف آن رضایت کاربران است، پس زمانی که وبسایت پیشنهاد شده به کاربر دقیقا چیزی باشد که کاربر به دنبال آن بوده است، توانسته است رضایت کاربر خود را به دست بیاورد.

عامل اول: معنا درخواست کاربر

در این عامل گوگل سعی می‌کند درک کند کاربر به دنبال چه چیزی است. وقتی کاربر سرچ می‌کند «بهترین دوره سئو ایران» در واقع گوگل متوجه می‌شود که شما به دنبال مقایسه‌ای بین مدرسین سئو داخل ایران هستید و فقط شرکت در یک دوره سئو را جستجو نمی‌کنید.

برای نمایش نتایج مرتبط با عبارت جستجوی شما، گوگل ابتدا هدف یا نیت پشت عبارت جستجو شده شما را تشخیص می‌دهد. برای این کار از پردازش زبان طبیعی (Natural Language Processing) استفاده می‌کند که تشخیص می‌دهند کلمات کمی که کاربر وارد می‌کنید، با چه محتوایی بیشترین ارتباط را دارند.

عامل دوم: مرتبط بودن محتوا

در این مرحله گوگل بررسی می‌کند که آیا محتوای سایت مد نظر با آنچه شما جستجو کرده‌اید همسو است یا نه. گوگل این بررسی را از طریق عناوین صفحه، متن، ساختار صفحه، رفتار کاربران و سایر سیگنال‌ها و داده‌هایی که به صورت ناشناس شده‌اند، انجام می دهد.

به عنوان مثال اگر شما عبارت «چگونه سئو سایت خود را بهبود بدهم؟» را جستجو کنید. گوگل صفحاتی را به شما نشان می‌دهد که واقعا دارای محتوای مرتبط هستند نه اینکه صرفا تعداد زیادی کلمه SEO را تکرار در متن یا عنوان کرده باشند. زیرا وجود کلمه کلیدی در عنوان‌های صفحه تنها یکی از موارد بررسی شده است.

عامل سوم: کیفیت محتوا

پس از اینکه محتوای مرتبط با جستجوی شما شناسایی شد، گوگل یا موتور جستجو موردی که مفیدتر به نظر می‌رسد را به ترتیب الویت به کاربر نمایش می‌دهد. در این مرحله با کمک سیگنال‌هایی که قبلا ذخیره شده است تعیین می‌کند کدام محتوا تخصص (expertise)، اعتبار (authoritativeness) و قابل اعتماد بودن (trustworthiness) را با خود به همراه دارد، الگوریتم E-A-T اینجا وارد تصمیم‌گیری می‌شود.

عامل چهارم: کاربردپذیری محتوا

مثلا در شرایطی که همه سیگنال‌های دو وبسایت برابر باشد، وبسایتی که محتوای آن دسترس‌پذیر (Accessibily) بهتری دارد در موقعیت بالاتری قرار می‌گیرد. مثال خوب این موضوع ورژن موبایل است. وبسایتی که نسخه موبایل بهتری دارد، تجربه کاربری بهتری دارد، یا سرعت لود بهتری دارد، در موقعیت برابر در سایر سیگنال‌ها در جایگاه بالاتری قرار می‌گیرد.

عامل پنجم: زمینه و تنظیمات

گوگل نتایج جستجو را برای هر کاربر شخصی سازی می‌کند. جستجو‌های پیشین کاربر، محل و موقعیت جغرافیایی کاربر، زبان مرورگر کاربر و سایر عوامل زمینه‌ای در ترتیب صفحات تاثیر می‌گذارد. مثلا وقتی سرچ می‌کنید «فوتبال» وقتی در ایران هستید نتایج مربوط به فوتبال ایران و بازی‌های آن روز را مشاهده می‌کنید و وقتی همین عبارت را در عراق جستجو کنید نتایج بازی‌های آنجا را مشاهده خواهید کرد.

به صورت کلی در نظر داشته باشید که گوگل از مجموعه‌ای از الگوریتم‌های پیچیده و سیستم‌های یادگیری ماشین استفاده می‌کند، که به صورت پیوسته در حال به‌روزرسانی و بهبود هستند تا نتایج بهتری به کاربران ارائه کنند. به عنوان مثال در سال گذشته (سال ۲۰۲۴) گوگل هشت به‌روزرسانی جهت افزایش کیفیت نتایج و حذف نتایج اسپم (Spam) انجام داده است.

مثال یک محتوا بر اساس عوامل پنجگانه گوگل

وقتی شما عبارت «بهترین گوشی اقتصادی سال ۲۰۲۵» را جستجو می‌کنید، گوگل با این ۵ مرحله تصمیم می‌گیرد چه وبسایتی را نتیجه اول نمایش دهد:

معنی درخواست کاربر: کاربر به دنبال لیستی به روز از گوشی‌های ارزان و با کیفیت در سال ۲۰۲۵ است.

مرتبط بودن محتوا: گوگل صفحاتی که موضوع یکسان یا حتی موضوعات مشابه مانند «لیست ۱۰ گوشی اقتصادی» که در سال ۲۰۲۵ نوشته شده باشد رو هم در نظر می‌گیره.

کیفیت محتوا: محتواهایی که کیفیت بیشتری دارند، یا ویدئو هایی که کیفیت بالاتر (امتیاز بیشتر) دارند را در نظر می‌گیرد. کیفیت محتوا بر اساس سیگنال ها سنجیده می‌شود.

بررسی قابل کاربردپذیری محتوا: کدام وبسایت تجربه بهتری به کاربر می‌دهد. وبسایتی که تجربه بهتری به کاربر می‌دهد الویت بیشتری دارد.

بررسی زمینه و تنظیمات: در این مرحله نتایج شخصی‌سازی شده مناسب هر کاربر به اون نمایش داده می‌شود. مثلا اگر شما بیشتر گوشی شیائومی سرچ کرده باشید، الویت با وبسایت‌هایی است که لیست بهتری از این برند دارند. یا اگر در آلمان هستید، گوشی‌هایی که در بازار آلمان در دسترس هستند شانس بیشتری دارند که در صفحه نتایج قرار بگیرند.